Een dag na de aanval van Wilders op Baudet – waarin hij geridiculiseerd werd om zijn complotdenken – is het belangrijk weer even wat basics over conspiracies op te halen.
Er zijn complottheorieën in vele soorten en maten. Ze zijn niet allemaal zo extreem als “flat earth”: er zijn ook veel conspiracies die je zelfs met moderne wetenschap niet zo makkelijk van tafel kunt vegen.
De maanlanding conspiracy is vele malen minder overtuigend dan de 9/11 conspiracy. Iedereen die objectief naar de 9/11 conspiracy kijkt, kan niet ontkennen dat daar een aantal zeer vreemde feiten liggen. Maar ook van de 9/11 conspiracy weten we natuurlijk nooit echt zeker wat er van klopt en wat niet. Er is altijd onzekerheid, en we kunnen alleen in termen van waarschijnlijkheid praten.
Lees meer over het belang van inclusief zijn naar complotdenkers:
Inclusie gaat óók over complotdenkers
Het gaat bij complottheorieën ook niet zozeer over de vraag of ze waar zijn of niet. Het gaat meer over de vraag hoe we met elkaar tot waarheid komen. Complottheorieën worden alleen maar extremer op het moment dat we ze niet serieus nemen.
Als kennisnetwerken worden uitgesloten door “mainstream” kennisnetwerken, zoals universiteiten en de media, krijg je complottheorieën. En zodra er complottheorieën zijn, is er polarisatie. De ene hangt de ene waarheid aan, de andere de andere waarheid. Er is dan geen gemeenschappelijke wereld meer. Juist door bepaalde kennisnetwerken te bestempelen als “conspiracy”, stigmatiseren we ze en creëren we verdeeldheid.
Lees meer over wat we kunnen leren van complotdenkers:
Waarom we vooral veel kunnen leren van complotdenkers
Complottheorieën wijzen ons op de noodzaak om altijd met elkaar in gesprek te blijven en daarbij alle stemmen mee te nemen. Om te stoppen met het stigmatiseren en wegzetten van groepen mensen als “complotdenkers”. Om nooit van tevoren al bepaalde standpunten en argumenten als “slecht” of “gek” weg te zetten. Om radicale dialoog te voeren met elkaar waarin iedereen mee mag praten.
De westerse mens is teveel gaan geloven in de “objectieve waarheid”. Die bestaat niet. Er zijn altijd verschillende perspectieven op de waarheid. De crux is hoe die perspectieven samen kunnen komen. Hoe we het maken van de waarheid weer iets gemeenschappelijks kunnen maken. Van dé waarheid naar ónze waarheid.
Lees meer over de problemen met het westerse geloof in objectieve waarheid:
Feiten zijn niet zo eenduidig als we dachten: de waarheid is meervoudig
In de huidige samenleving hebben we het monopolie op de waarheid weggegeven: aan experts, universiteiten, wetenschappers, deskundigen en bureaucraten. Dat is een grote misvatting. Hun kennis is wel bruikbaar, maar niet de enige vorm van kennis. Moderne wetenschapsfilosofen wijzen op het belang van kennisdiversiteit. Naast wetenschappelijke kennis is er bijvoorbeeld ervaringskennis, intuïtieve kennis, lekenkennis, etc.
Kennisdiversiteit wordt in de moderne westerse samenleving – die specialistische wetenschap op een voetstuk heeft gezet – niet voldoende erkend. Daardoor worden allerlei andere vormen van kennis onterecht onvoldoende serieus genomen, en wordt het enorme kennisreservoir in de samenleving onvoldoende aangeboord.
In dat opzicht kunnen we allemaal veel leren van FVD. Of je nou gelooft in de 9/11 en maanlanding-conspiracies doet er niet toe. Het gaat erom dat alle perspectieven gehoord mogen worden, zonder taboe. En FVD biedt ruimte voor precies dat.